Overgangen in het onderwijsstelsel zijn keuzemomenten, maar ook risicomomenten in de loopbanen van leerlingen. De beroepskolom vmbo-mbo-hbo kent meer overgangen dan de route havo-hbo, en binnen de beroepskolom kan sprake zijn van stapelen (bv de niveaus in het mbo) met meer overgangen, inclusief risico, als gevolg. Tegen de achtergrond van de beleidswens voor gelijke kansen bij gelijke prestaties is het een ongewenst verschijnsel dat achtergrondkenmerken een rol spelen bij succes en keuzepatronen in loopbanen. Een belangrijke vraag is daarom hoe overgangen tenminste soepeler kunnen verlopen, rekening houdend met achtergrondkenmerken. Het doel van dit onderzoek is antwoord te vinden op de vraag in hoeverre het mogelijk is om op basis van persoonlijke en omgevingskenmerken van studenten, in te schatten in hoeverre het risico op studie-uitval als gevolg van bepaalde keuzes bestaat en wat de kenmerken zijn van studenten die wel en niet uitvallen gedurende de studieloopbaan, waarbij we ons met name richten op de overgang mbo-hbo. Daarvoor worden analyses uitgevoerd op registerdata (BRON, via CBS) en data van het cohortonderzoek COOL5-18. Het tweede doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de mechanismen die een rol spelen bij het besluit van een student om de studie af te breken.

The research proposal focuses on language and mathematics proficiency development and the development of wellbeing of immigrant children, including children of refugees, in primary and secondary education who start their Dutch educational track in grade three or higher. Research questions concern differences in growth in wellbeing and in Dutch language and mathematics proficiency between different groups of native and immigrant children and the extent to which immigrant children over time do or do not bridge the proficiency gap they have at the outset compared to the native Dutch students. Also characteristics of immigrant students that predict wellbeing and proficiency growth and the effectiveness of didactic approaches in the education of migrants are investigated both during the preparatory Dutch language education and during the (transition to) regular education students move on to after the preparatory language education. Extra attention is given to the effects of traumatic experiences of refugees and other students on wellbeing and learning gains and whether specific ways of dealing with these traumas remediate negative effects. Possibilities for monitoring educational progress and wellbeing of immigrant children using data sampled by governmental institutions are investigated as well. Questionnaire data combined with data from a nationwide educational monitor are analyzed using hierarchical growth modeling with repeated measurements nested within individuals, nested within classes, nested within schools. In addition problems in the education for immigrants experienced by the immigrant children and their parents and teachers and possible solutions for these problems are investigated using qualitative research methods (interviews and Delphi research).

De onderwijsdomeinen Techniek en Groen kennen samenwerkingsverbanden waarbinnen vmbo- en mbo-programma’s geïntegreerd worden in versnelde doorlopende leerroutes om studenten met een relatief hoog cognitief niveau en een praktijkgerichte oriëntatie een alternatief leertraject te bieden naar het hbo. De onderwijsprogramma’s Talentontwikkeling Techniek (TOT-route) en het Groene Lyceum (hGL) zijn te typeren als voorlopers van vele andere experimentele doorlopende leerroutes. In dit onderzoeksproject worden doorstroomgegevens en studiesucces van studenten in deze doorlopende leerroutes vergeleken met elkaar en met reguliere mbo4-trajecten en de havo-route en wordt gekeken naar onderliggende verklarende factoren. De resultaten vormen handvatten voor optimalisering van de doorstroom in de beroepskolom.

Schoolleiders en leraren hebben in een eerder NRO-project ervaring opgedaan in de ontwikkeling van hun school als professionele leergemeenschap (PLG). Zij zetten interventies in waardoor medewerkers leren van en met elkaar, zoals via intercollegiale observatie, kennisdeling en samenwerking. Scholen merken dat zij ervaring en expertise missen in hoe zij hun ontwikkeling blijvend kunnen stimuleren. Wetenschappelijk onderzoek naar duurzame schoolontwikkeling is schaars. Het doel van onderhavig onderzoeksproject is het verkrijgen van inzicht in de duurzame ontwikkeling van de school als PLG, met een focus op de acties die scholen hiertoe kunnen ondernemen en de processen die hierdoor in gang worden gezet.

Schooluitval voorkomen door ervan te leren, dat is het doel van dit praktijkonderzoek. We willen de ervaringen en adviezen van leerlingen met schooluitval gebruiken om praktische handvatten te geven aan reguliere scholen om schooluitval te voorkomen. Daarvoor maken we gebruik van interviews met leerlingen bij Altra Onderwijs & Jeugdhulp. Via gegevensbestanden van Altra, met School2Care als focuspunt, komen leerlingen in beeld die allerlei problemen met de schoolgang hebben ervaren. Deze ervaringen staan centraal in ons praktijkonderzoek. Daarnaast maken we gebruik van een systematische literatuurreview van (internationale) onderzoeken over schoolproblemen en schooluitval. Zo krijgt het praktijkonderzoek een wetenschappelijke bodem, wat de overdracht van ervaring en kennis naar het reguliere onderwijs goed onderbouwt. Bovendien is praktijkonderzoeker Sanne Pronk de ontwerper van de systematisch opgebouwde gegevensbestanden die we gebruiken. Haar promotieonderzoek naar wat werkt bij heel ernstige problemen die tot uitval leiden geeft ruime mogelijkheden voor secundaire analyses. Wij richten ons in dit praktijkonderzoek op andere zaken, maar werken samen, wat de wetenschappelijke basis van dit praktijkgerichte onderzoek versterkt. Het expliciteren van reeds goed onderbouwde impliciete praktijkkennis is het resultaat. Dit resultaat wordt bovendien gedeeld met het reguliere onderwijs. Zo helpen leerlingen die zelf schoolproblemen hebben gehad te voorkomen dat andere leerlingen thuis komen te zitten. Want problemen kunnen ook worden opgelost op een reguliere school, mits je ze tijdig herkent. En als het toch te moeilijk is, dan voorkomt tijdige inschakeling van een deskundige integrale zorg-onderwijsaanpak dat leerlingen thuisblijven. Daar is immers niemand bij gebaat, de leerling al helemaal niet.